کلیه مشترکین صنعتی بالای ۵ مگاوات علاوه بر پرداخت صورتحساب برق مصرفی شامل بهای انرژی اکتیو، بهای انرژی راکتیو، آبونمان، مالیات و … موظف به پرداخت هزینه ترانزیت برق مصرفی خود از نیروگاه به نقطه تحویل هستند و از آنجایی که این مبلغ بخش قابل توجهی از هزینه برق مشترکین را در برمی گیرد، تغییرات نرخ آن همواره حائز اهمیت بوده است.
در حال حاضر در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و پیرو واگذاری کامل بازار برق ایران به بخش خصوصی، مشترکین صنعتی بالای ۵ مگاوات ملزم به تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز خود از طریق بورس انرژی یا انعقاد قرارداد دوجانبه برق می باشند و با توجه به بستر فراهم شده می توانند تمام برق مصرفی خود را مستقل از مالک شبکه و از نیروگاه ها و شرکت های خرده فروش برق خریداری نمایند.
در این میان هزینه هایی از قبیل هرینه ترانزیت، عوارض برق، مالیات و … کماکان توسط مالک شبکه دریافت می گردد و از آنجایی که هزینه ترانزیت برق درصد قابل ملاحظه ای از موارد بالا را در بر می گیرد، نرخ و تغییرات آن همواره مورد توجه بوده است.
لذا تمامی این موارد تیم تحقیقاتی شرکت انرژی پاک پویش پرشین را بر آن داشت تا با بررسی نرخ های اعلامی توسط توانیر از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ تغییرات هرماه نسبت به زمان مشابه در سال قبل را مورد بررسی و پایش قرار دهد.
طبق بررسی های صورت گرفته روند رشد نرخ ترانزیت همواره صعودی بوده و با افزایش قیمت برق در در مقاطع مختلف شیب تندتری به خود گرفته است به طوریکه میانگین رشد سالانه هزینه ترانزیت در سال ۱۴۰۰ به ۱۳۹۹ برابر با ۳۲% و این عدد برای سال ۱۴۰۱ به ۱۴۰۰ برابر با ۴۶% بوده و نشانگر افزایش شیب رشد نرخ ترانزیت است.
با توجه به افزایش قیمت برق در شهریور ماه امسال، پیش بینی می شود در نیم سال دوم سال ۱۴۰۲ شاهد جهش نرخ ترانزیت نسبت به مدت مشابه امسال باشیم.
لازم به ذکر است وجود رابطه مستقیم بین قیمت برق و هزینه ترانزیت طبق مصوبه ۱۷ تیرماه ۱۳۹۸ وزیر محترم نیرو، نرخ ترانزیت اعلامی توسط توانیر درصدی از نرخ تبدیل انرژی دوره مشابه سال قبل است موجب شده است روند صعودی هزینه های ترانزیت برق امری کاملا طبیعی باشد که در جداول زیر به وضوح قابل مشاهده خواهد بود.
| ولتاژ تحویلی انشعاب | سهم شبکه انتقال و فوق توزیع (درصد) | سهم شبکه توزیع (درصد) |
| انتقال و فوق توزیع | ۳۵ | ۰ |
| فشار متوسط | ۳۵ | ۱۵ |
| فشار ضعیف | ۳۵ | ۳۷ |
