مصاحبه اختصاصی مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران با سندیکای صنعت برق
جناب آقای مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار سندیکای صنعت برق با اعلام این خبر گفت: وزیر محترم نیرو از ابتدای ورود به وزارت نیرو و کسب آرای اعتماد به دنبال این بودند که فرایند خرید و فروش برق در بورس انرژی را توسعه دهند و وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه از فرایند قیمت‌گذاری خارج شوند، به طوری که خود خریدار و فروشنده بتوانند قیمت را در چارچوب عرضه و تقاضا تعیین کنند و وزارت نیرو هم با حفظ جایگاه حاکمیتی خود در جهت انتقال برق و اثبات شبکه سراسری برق عمل کند.
ایشان با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای فراهم شدن امکان حضور مشترکان بالای ۵ مگاوات صنعتی در بازار بورس انرژی گفت: در ابتدای سال گذشته صرفا حدود ۸ درصد از مصارف مشترکان صنعتی بالای ۵ مگاوات از طریق بورس معامله می‌شد و این رقم اکنون به ۴۵ درصد رسیده است. ۵۵ درصد باقیمانده از این مشترکان هم مختار به خرید برق از بورس انرژی یا از مالکان شبکه هستند ولی با این حال در تلاش هستیم با تسهیل‌گری و آگاه سازی، آنها را نیز ترغیب به خرید از بورس نماییم تا سهم معاملات این دسته از مشترکان به درصد عمده ای برسد.
رجبی مشهدی عنوان کرد: کل حجم معاملات برق مشترکان بالای ۵ مگاوات حدود ۸۶ میلیارد کیلووات‌ساعت انرژی است و برای مشترکان بالای ۱ مگاوات نیز که حجم معاملات آنها در حدود ۱۴ میلیارد کیلوات‌ساعت است، پیش‌بینی شده است که از اواخر مهر ماه از طریق بورس انرژی بتوانند برق مورد نیاز خود را تامین کنند. به این ترتیب در مجموع یک‌سوم مصرف برق کل کشور قابلیت خرید در بورس انرژی را خواهد داشت.
سخنگوی صنعت برق در ادامه اظهار داشت: اگر این اقدامات انجام شود و سهم معاملات از بورس انرژی افزایش یابد، نیاز به تعیین قیمت دستوری نخواهد بود و قیمت در چارچوب عرضه و تقاضا تعیین می شود. نتیجه مهم این موضوع آن خواهد بود که رقابت واقعی شکل می گیرد و قیمت ها به تعادل واقعی رسیده و انگیزه لازم برای سرمایه گذار نیروگاهی ایجاد می شود و کمبود تولید نسبت به مصرف ازبین رفته و شاهد تراز تولید و مصرف در کشور خواهیم بود.
وی افرود: بحث دیگر، معاملات دوجانبه است که در قرارداد مستقیم بین خریدار و فروشنده انجام می شود و مصرف کننده میزان معینی از برق خود را از نیروگاه خریداری می کند که در سال ۱۳۹۹ این میزان از معاملات از ۶ درصد به ۸/۵ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است .
راه‌اندازی بازار نیروگاهی موضوع دیگری بود که مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه به آن پرداخت و گفت: هدف از تشکیل این بازار که بر اساس مصوبات هیئت تنظیم بازار برق از ابتدای شهریور ماه صورت گرفت، همسان کردن معاملات بازار عمده‌فروشی با سایر سازوکارهای تجارت برق ازجمله معاملات در بورس و قراردادهای دوجانبه فروش برق بوده است به طوری که آزادی عمل فروشنده در چیدمان یا آرایش تولید واحدهای نیروگاهی افزایش می یابد و مالک نیروگاه می تواند از هر کدام از واحدهای نیروگاهی که آماده‌تر است تولید بیشتری دریافت کند. دستورالعمل مورد نظر به بهینه تر شدن ذخیره شبکه و بازده نیروگاه های کشور کمک خواهد کرد. از همه مهم تر این که این رویه، با آرایش تولید مرکز هماهنگ است؛ چون این آرایش، در مرکز به صورت نیروگاهی انجام می‌شود، اما پیش از این در بازار عمده‌فروشی به صورت واحدی صورت می‌گرفت که با روش جدید، این رویه اصلاح شد.
وی در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از نتایج این اقدام، کاهش کسر درآمدهای نیروگاه ها در بازار روز پیش است که انتظار داریم بخشی از کسر درآمدهای ناشی از آزمون ظرفیت واحدها کاهش یابد یا به حداقل برسد و امیدواریم بازخورد خوبی را در این بازه طی ماههای آینده شاهد باشیم.
لازم به ذکر است بسیاری از پارامترهای داخلی نیروگاه ها از جمله سوخت، مصرف داخلی و یا میزان محدودیت انرژی واحدهای برق آبی به صورت واحدی دراختیار نبود که تغییر سازوکار بازار روز بعد از واحدی به نیروگاهی سبب هماهنگی بیشتر با پارامترهای داخلی نیروگاه نیز خواهد شد.
تسویه بدهی‌های شرکت مدیریت شبکه به نیروگاه‌ها هم موضوع دیگری بود که رجبی مشهدی به آن اشاره کرد و گفت: در سال گذشته، حدود ۹۰ درصد از مطالبات نیروگاه‌های غیر دولتی را که طرف قرارداد با ما هستند را پرداخت کردیم. به بیان بهتر سال ۱۴۰۰ اولین سالی بوده که ۹۰ درصد هزینه‌های فروش برق آن سال در همان سال پرداخت شده است. البته این به جز بدهی‌های انباشته از سال‌های قبل است. در واقع بیش از دیون شرکت مدیریت شبکه برق به نیروگاه‌های غیر دولتی باقیمانده است که آن را هم برنامه‌ریزی کرده‌ایم طی امسال با توجه به ظرفیت‌های قانونی که در اختیار داریم پرداخت کنیم.
گفتنی است سخنگوی صنعت برق در خاتمه در این گفت‌و‌گو با اشاره به شرایط گذر از پیک تابستان ۱۴۰۱ اظهار داشت: جا دارد به طور خاص از نیروگاه‌های بخش خصوصی و دولتی برای همکاری و تلاشی که در تابستان امسال داشته‌اند تشکر کنیم که با حداکثر توان تولید و با کمترین خروج اضطراری فعالیت کردند و استانداردهایی را که برای خروج اضطراری و آمادگی برای لحظات پیک وجود دارد به خوبی رعایت کردند. نتیجه عملکرد خوب نیروگاه‌های غیر دولتی و دولتی این شد که موفق شدیم برق پایداری را برای عموم مردم ایران و مشترکان عمده تامین کنیم.
