پیرو نامه شماره 1401/69384/20/100 مورخ 1401/12/27 وزیر وقت نیرو (علی اکبر محرابیان) دستورالعمل توسعه مبادلات برق در بورس انرژی ابلاغ گردید. این دستورالعمل کلیه مشترکین بالای یک مگاوات (با دیماند قراردادی یک مگاوات و بالاتر)، شرکت های خرده فروش برق، شرکت های برق منطقه ای و توزیع نیروی برق را مشمول قوانین جدید معاملاتی خواهد نمود.
دستورالعمل توسعه مبادلات برق در بورس انرژی ساز و کار و چارچوب معاملات کلیه بازیگران بازار برق در دو تابلوی معاملاتی اول و دوم (برق سبز) را مشخص می نماید. اهداف دستورالعمل به شرح زیر است:
- اصلاح نحوه ایفای نقش دولت از واسط مبادلات بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برق به سیاستگذار و تنظیم گر
- بهره گیری حداکثری از مزایای بورس انرژی در تخصیص منابع در صنعت برق از جمله:
- ارتقای امنیت و قابلیت اطمینان تأمین برق با بهره گیری از ساز و کار بورس در انتقال سریع و کارای اطلاعات عرضه و تقاضا به منظور رفع سریع و کارای کمبودهای بالفعل و بالقوه
- کاهش ریسک ها و هزینه های معاملاتی بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان
عرضه کنندگان برق و خریداران آن نیز به شرح زیر تعریف می گردند:
عرضه کنندگان برق: کلیه اشخاصی که با مجوز قانونی از وزارت نیرو، اقدام به فروش برق می نمایند. این اشخاص شامل نیروگاه های حرارتی، تولید پراکنده، تجدیدپذیر و خرده فروش برق می باشند.
خریداران برق: اشخاص مجاز شامل کلیه مشترکین با قدرت بالای یک مگاوات، شرکت های برق منطقه ای و توزیع نیروی برق و شرکت های خرده فروش برق هستند.
اصول معاملاتی در تابلوی اول بورس انرژی:
- عرضه کنندگان در سقف مجازی که شرکت مدیریت شبکه ایران تعیین می نمایند اقدام به عرضه برق در این تابلو خواهند نمود.
- نیروگاه های دارای قرارداد خرید تضمینی برق (ECA) نیز خواهند توانست در بازار تابلوی اول اقدام به رقابت با سایر نیروگاهها نمایند و این نیروگاه ها مابه تفاوت نرخ معاملاتی و نرخ قراردادی خود را در قالب ساز و کاری که متعاقباً اعلام می گردد از حساب توانیر نزد بورس انرژی دریافت خواهند نمود.
- نیروگاههای مقیاس کوچک با توجه به موثر بودن بر هزینه های اجتناب شده از سرمایه گذاری در تولید برق، می توانند در تابلوی اول اقدام به عرضه برق نموده و علاوه بر دریافت هزینه نماد مورد معامله، هزینه اثر خود بر اجتناب از سرمایه گذاری را از حساب توانیر نزد سازمان بورس انرژی دریافت نماید.
- خریداران برق را بر اساس سقف مجازی که شرکت مدیریت شبکه برق ایران تعیین خواهد نمود در این تابلو مطابق با ساز و کارهای بورس انرژی از عرضه کنندگان خرید خواهند کرد.
- اگر مشترکین با دیماند قراردادی بالای یک مگاوات برق مورد نیاز خود را از تابلوی اول یا قرارداد دوجانبه یا از طریق خرده فروش برق تأمین ننماید، شرکتهای مالک شبکه (برق منطقه ای و توزیع نیروی برق) اقدام به محاسبه صورتحساب برق با ضریب 1.2 حداکثر قیمت پذیرفته شده در بازار عمده فروشی برق به نیابت تأمین خواهند نمود.
- اگر از سوی توانیر محدودیت هایی جهت تحویل برق مشترکین با دیماند قراردادی بالای یک مگاوات که برق خود را از تابلوی اول، یا قرارداد دوجانبه یا خرده فروش برق تأمین نموده است اعمال گردد، شرکت های برق منطقه ای و توزیع نیروی برق مکلف به بازگشت وجه خرید برق با ضریب 1.3 متوسط نرخ معاملاتی همان نماد خریداری شده در حساب مشترک خواهند نمود.
اصول معاملاتی در تابلوی دوم بورس انرژی:
- عرضه کنندگان برق در این تابلو نیروگاه های تجدیدپذیر دارای مجوز از سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) می باشند.
- خریداران برق کلیه مشترکین صنعتی با قدرت مصرف بیش از یک مگاوات مطابق با ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان هستند.
- توانیر مکلف به تأمین تضمینی برق خریداری شده بوده و در صورتی که مشترک اقدام به خرید برق از تابلو دوم ننماید، توانیر به نمایندگی یک درصد از برق مصرف شده مشترک (در سال اول) را با حداکثر نرخ معاملاتی تابلوی دوم یا نرخ برق خریداری شده توسط ساتبا (هر کدام که بیشتر بود) در صورتحساب مشترک منظور می نماید.
- شرکت های تولید رمزارز نیز می توانند برق خود را از این تابلو تأمین نمایند.
- چنانچه توانیر در تحویل برق خریداری شده از تابلوی سبز کوتاهی نماید، موظف است میزان برق تأمین نشده را با نرخ 1.4 برابر متوسط نماد معاملاتی در تابلوی دوم در صورتحساب بستانکار مشترک لحاظ نماید.
مقررات مدیریت مصرف:
- مطابق با دستورالعمل ارائه شده، شرکت توانیر مکلف به تضمین تحویل برق خریداری شده به کلیه خریداران برق می باشد.
- مشترکی که بیش از سقف مجاز تعیین شده توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران اقدام به مصرف برق نماید، مکلف به پرداخت هزینه برق با ضریب 1.3 حداکثر قیمت معاملاتی تابلو سبز به توانیر خواهد شد.
سایر اقلام صورتحساب مشترکین با دیماند قراردادی بالای یک مگاوات:
خریداران برق (مشترکین با دیماند قراردادی بالای یک مگاوات) همچنان از مشترکین توانیر هستند و مکلف به پرداخت هزینه ترانزیت، آبونمان، تجاوز از قدرت (اگر اتفاق بیفتد)، راکتیو (اگر اتفاق بیفتد)، عوارض و مالیات بر ارزش افزوده به شرکت توانیر هستند.
مابه تفاوت اجرای مقررات چیست؟
با توجه به تفاوت تعرفه های مشترکین بالای یک مگاوات (که هر ساله توسط وزارت نیرو اعلام میگردد)، هر مشترک مکلف به پرداخت هزینه ای تحت عنوان مابه تفاوت اجرای مقررات به توانیر می باشد. این هزینه از اختلاف نرخ متوسط بازار و نرخ تعرفه هر مشترک محاسبه شده و در صورتحساب مشترکین تحت عنوان مابه تفاوت اجرای مقررات درج میگردد.
جهت دریافت دستورالعمل بر روی لینک زیر کلیک نمایید.
