دانلود ها


تعرفه وزارت نیرو 1401

تعرفه ترانزیت سال 1401

توالی محاسبه قبض مشترکین بند ز تبصره 15

توالی محاسبه قبض مشترکین بالای 5 مگاوات عادی

دستورالعملهای خرید گواهی ظرفیت

بازار برق چیست؟


صنعت برق در اکثر کشورهای دنیا تغییرات بسیاری که از آن تحت عناوین مختلفی همچون مقررات زدایی، تجدید ساختار، تجدید قوانین و … یاد می­ شود. بازار برق ایران پس از ابلاغ آیین‌نامه «تعیین روش، نرخ و شرایط خرید و فروش برق در شبکه برق کشور» توسط وزارت نیرو در مورخه 1382/08/01 به طور رسمی راه اندازی شد. مهمترین دلایل تجدید ساختار و راه‌اندازی بازار برق در ایران عبارتند از:

  • ایجاد فضای رقابتی در بخش‌های تولید و توزیع برق
  • تأمین منابع مورد نیاز از طریق حضور بخش غیر‌دولتی در سرمایه‌گذاری
  • افزایش بهره‌وری اقتصادی
  • شفافیت هزینه‌ها در بخش‌های تولید، انتقال و توزیع

در حال حاضر بازار برق در ایران تحت واحد معاونت بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران فعالیت می­کند و نیروگاه­ها می­ توانند در دو فضای متفاوت اقدام به عرضه برق تولیدی خود نمایند:

در بازار ECA (قراردادهای خرید تضمینی تبدیل انرژی)، دولت برق تولید شده توسط برخی نیروگاه­های دارای قرارداد خرید تضمینی را جهت بازگشت سریعتر سرمایه، با قیمت­های بسیار بالا خریداری می­ نماید. همچنین در بازار عمده ­فروشی برق (محل فعالیت عمده نیروگاه­های خصوصی کشور- بازار نسیه)، تنها خریدار برق دولت می­ باشد که با ایجاد فضای رقابتی بین نیروگاه­ها قصد خرید برق با نازلترین قیمت ممکن را دارد. اما از آنجایی که تقاضای خرید برق در بخش بازار عمده ­فروشی به شدت بالاست، قیمت افزایش پیدا کرده و در نتیجه دولت در پرداخت نقد هزینه برق خریداری ­شده ناتوان می­گردد، به همین دلیل نیروگاه­ها جهت تأمین نقدینگی تمایل دارند بخشی از برق خود را در خارج از بازار برق به مشترکین یا خرده­ فروشان عرضه نمایند. لذا عرضه ­های خارج از بازار نیروگاه­ها بعلت تأمین نقدینگی مورد نیاز آنها، دارای قیمت پایین­تری نسبت به برق ارائه ­شده در بازار عمده ­فروشی است و این اختلاف قیمت تنها عامل جذاب برای مشترکین و خرده­ فروشان جهت خرید از فضای خارج از بازار نیروگاه می ­باشد.

انواع مصرف کنندگان در بازار برق


انواع مصرف کنندگان در بازار برق

در حال حاضر مصرف­ کنندگان در بازار برق به دودسته مشمول بند ط تبصره 15 قانون بودجه 1401 کل کشور و غیرمشمول قانون مذکور تقسیم ­بندی می ­گردند. بنظر می ­رسد تقسیم ­بندی بر اساس امکان صادرات محصولات و فروش آن بر اساس نرخ­های بازار جهانی صورت گرفته باشد. محصولاتی که دارای اختلاف نرخ بازار جهانی با نرخ تمام ­شده بازار داخلی ایران هستند مشمول بند ط تبصره 15 قانون بودجه کل کشور گردیده ­اند و خرید برق توسط این شرکت­ها با نرخ تبدیل انرژی (نرخ خرید تضمینی برق توسط شرکت مادرتخصصی برق حرارتی از نیروگاه­های مقیاس کوچک و بزرگ کل کشور – ECA) محاسبه می­ گردد. در طرح مانع­ زدایی صنعت برق که اخیرا توسط رئیس جمهور تصویب گردیده است، تمامی مشترکین صنعتی مشمول محاسبات قبض با متوسط نرخ تبدیل انرژی ECA می­ گردند. این نرخ که بالاترین نرخ معاملاتی بازار برق بوده برابر با متوسط نرخ خرید برق از نیروگاه­های مقیاس ­کوچک و بزرگ دارای خرید تضمینی برق کل کشور می­ باشد که در هر ماه با توجه به ضرایب تورم و نرخ تسعیر ارز تعدیل شده و توسط توانیر اعلام می ­گردد.

مشترکین مشمول بند ط:

مشترکینی که در این دسته قرار می­ گیرند، در صورت خرید برق از نیروگاه­های غیر مشمول (مانند قرارداد دوجانبه برق، بورس انرژی، خرده فروشی برق) موظف به پرداخت مابه ­التفاوت نرخ تبدیل انرژی و نرخ متوسط موزون معاملات بورس انرژی و بازار عمده ­فروشی به مالک شبکه خود می­ گردند. مطابق با محاسبات صورت گرفته توسط کارشناسان شرکت انرژی پاک پویش پرشین، سود خرید برق توسط این دسته از مشترکین با خرید از نیروگاه­های غیرمشمول زیر 5 درصد می­ گردد. این دسته از مشترکین این قابلیت را دارند تا برق را از نیروگاه­های مشمول با اندک سود بالاتر خریداری کنند و در این صورت موظف هستند مانده مذکور را نیز به نیروگاه طرف قرارداد خود تحول دهند.

مصرف­ کنندگان غیرمشمول می ­توانند درصد سود بالاتری را از قراردادهای دوجانبه کسب نمایند. این دسته از مصرف­ کنندگان در صورت عدم خرید برق از نیروگاه­های غیرمشمول (مانند قراردادهای دوجانبه، بورس انرژی، خرده فروشان) موظف به پرداخت هزینه برق با نرخ حداکثر معاملات بازار بورس انرژی و عمده ­فروشی برق می­گردند. مطابق با محاسبات صورت گرفته توسط کارشناسان شرکت انرژی پاک پویش پرشین، سود خرید برق توسط این دسته از مشترکین با خرید از نیروگاه­های غیرمشمول بین 20 تا 50 درصد خواهد بود.